Dzielenie się opłatkiem nie jest znane w całym Kościele. Zwyczaj ten pojawiał się w późnym średniowieczu w Europie Środkowej, rozwinął się w XVI-XVII wieku, a najbardziej kultywowany do dziś i zakorzeniony jest głównie w tradycji polskiej. Nie jest znany ani w Europie Zachodniej, ani za Oceanem, poza środowiskami polonijnymi.
***
Opłatek wigilijny jest symbolem pojednania i przebaczenia, znakiem przyjaźni i miłości. Co roku na początku wieczerzy wigilijnej łamiemy biały chleb - opłatek i składamy sobie życzenia. Dobre słowa wymieniane między członkami rodziny i przyjaciółmi wyjaśniają sens gestu łamania chleba. Mówią one, że pragniemy być dla siebie dobrzy jak chleb, żyć w zgodzie i w jedności, ponieważ wspólnie spożywamy chleb, który powstał z wielu ziaren pszenicy.
Łamanie się opłatkiem przypomina także, że Syn Boży dla nas stał się człowiekiem i ustanowił Eucharystię, w której pod postacią chleba i wina daje nam na pokarm swoje Ciało i Krew, aby nas zjednoczyć we wzajemnej miłości.